Nasze łąki i pola.

Na łące i na polu

         Latem przyjemnie jest pójść na spacer na łąkę. Tyle kolorów, kształtów, zapachów! Na sąsiednim polu pszenicy nie jest już tak barwnie. Jednak ono również spełnia funkcję domu i jest źródłem pożywienia dla wielu organizmów. Tworząc rozległe pola, przypadkiem zapewniliśmy im idealne miejsce do życia.

1. Życie na łące

          Zanim ludzie wycięli większość lasów na terenie naszego kraju, to naturalne zbiorowiska trawiaste, czyli łąki, występowały tylko w dolinach zalewanych regularnie przez rzeki i na wysokich stokach górskich. Drzewa nie mogły tam rosnąć, ponieważ w dolinach niszczyły je powodzie, a w górach warstwa gleby była zbyt cienka, aby korzenie mogły odpowiednio głęboko w nią wrosnąć.

Obecnie łąki występują na terenie niemal całej Polski. Nie porastają ponownie lasem głównie dlatego, że albo są regularnie koszone na siano, albo wypasa się na nich zwierzęta hodowlane. Na łąkach rośnie wielu gatunków traw i innych roślin zielnych.
Trawy szybko zasiedlają nowe tereny, gdyż ich korzenie i podziemne łodygi rozrastają się bardzo szeroko. Magazynują też wytworzone w liściach składniki pokarmowe, chroniąc je przed zjedzeniem przez roślinożerców. Jednocześnie korzenie służą do rozmnażania – w ten sposób trawy budują zwartą darń. Zgryzanie trawy przez zwierzęta ani jej koszenie nie niszczy tej rośliny; Przeciwnie pobudza ją do lepszego wzrostu.

2. Pola

       Wiele lasów zamieniono na pola uprawne. Różnią się one od łąk. Na łąkach jest ogromna różnorodność roślin, zaś na danym fragmencie pola uprawia się każdego roku tylko jeden gatunek rośliny. Na polu z reguły w kolejnych latach zmienia się uprawę, a na łące przez wiele lat rosną te same rośliny. Pola orane są co roku, a łąk się nie orze.

         Pole kwitnącego rzepaku wygląda pięknie, ale porasta je tylko jeden gatunek rośliny

Najważniejszą cechą odróżniającą pola od innych środowisk jest konieczność regularnego nawożenia. Na polach po zbiorze plonów nie ma wystarczającej ilości szczątków do wytworzenia  próchnicy. Gleba staje się więc uboższa. Na polach wykonuje się też zwykle wiele zabiegów, takich jak oprysk środkami chemicznymi w celu usunięcia niepożądanych roślin, zwierząt i grzybów. Zabijane są w ten sposób organizmy zbędne lub niepożądane dla rolnictwa.

Niektóre łąki (zarówno te naturalne, jaki i założone przez człowieka) wykorzystywane są do wypasu takich zwierząt, jak bydło, konie, owce czy kozy. Rośliny są tu nie tylko zjadane, ale też deptane i naturalnie nawożone odchodami zwierząt. Tak wykorzystywane obszary nazywamy pastwiskami.

 3. Rośliny i zwierzęta łąk

           W Polsce na łąkach żyje wiele różnych roślin. Dostarczają one paszy dla zwierząt hodowlanych i dzikich. Można tu spotkać liczne trawy, a także koniczynę, groszek i mniszek. W wilgotnych miejscach pojawia się szczaw i jaskry. Takie łąki są koszone raz lub więcej razy w roku. Na siedliskach suchych i ubogich (skały, piasek, rumowiska) tworzą się murawy, na których wypasa się owce. Na polach rosną te rośliny, które są uprawiane, a także inne rośliny, które rozsiały się tam same, bez pomocy człowieka. Ważnym składnikiem pól są miedze – pasy zieleni między polami, na których rosną rośliny typowe dla łąk.
 Koniczyna to roślina pastewna, ale też miododajna i lecznicza

Jaskier to jedna z pospolitych roślin łąk. Jaskry są szkodliwe dla zwierząt i bezwartościowe jako pasza, ale odgrywają ogromną rolę dla owadów jako bogate źródło nektaru.

Szczaw ma miękkie, kwaśne, jadalne liście.

Mak polny rośnie najczęściej na miedzach (granicach między polami). Uprawia się go w celu uzyskania ziaren używanych do sporządzania potraw.

            Na łąkach spotyka się liczne gatunki zwierząt, a wśród nich przede wszystkim liczne bezkręgowce. Wśród owadów należy wymienić pasikoniki i grające wieczorami świerszcze. Są także motyle, mrówki, trzmiele oraz wiele różnych pająków. Żyją tu także płazy (np. żaba trawna i ropuchy) oraz gady: węże i jaszczurki.  Na łąkach gnieżdżą się kuropatwy i przepiórki, a pożywienia szukają trznadle, szczygły i myszołowy. Na łąkach można też spotkać niewielkie ssaki: myszy, krety i zające.

Na polach uprawnych żyje znacznie mniej zwierząt. Najczęściej są to te same zwierzęta, co na łąkach. Przychodzą w poszukiwaniu łatwo dostępnego pokarmu. Często można tu spotkać bociany i wrony. Podczas wiosennych i jesiennych przelotów na polach można spotkać duże stada gęsi. Na polach leżących w pobliżu lasów często żerują dziki i sarny. Wiosną nad polami słychać śpiew skowronka – to ptak gnieżdżący się na ziemi. Pola są idealnym środowiskiem życia dla owadów żywiących się uprawianym gatunkiem. Przykładem są stonka ziemniaczana lub gąsienice motyli.

Pasikonik to duży owad, który wydaje dźwięki poprzez pocieranie odnóżami o krawędzie pierwszej pary skrzydeł.

Kuropatwa jest wielkości kury. Łatwo ją rozpoznać po wyprostowanej sylwetce podczas biegu. Jej gniazdo to zagłębienie w ziemi, wysłane trawą. Zagrożona stara się uciec biegiem, by odciągnąć uwagę drapieżnika od gniazda. Jeśli wróg jest zbyt blisko – odlatuje.

Skowronek gnieździ się w zagłębieniu w ziemi wysłanym trawami. Zjada części roślin i owady. Samce wytrwale śpiewają, wznosząc się przy tym na dużą wysokość. Dzięki temu śpiew skowronka słychać na znaczną odległość.

Myszy żyją w norach, w których gromadzą zapasy. Zjadają głównie nasiona, ale też inne części roślin, a czasem owady

Zając jest wielkości średniego psa. Długie tylne nogi sprawiają, że zwierzę niezgrabnie chodzi, za to niezwykle szybko biega

Stonka ziemniaczana pochodzi z Ameryki Północnej. Rozprzestrzeniła się w Europie dopiero 100 lat temu wraz z dostawami żywności płynącymi z Ameryki. Żywi się pędami ziemniaków, ale zjada też liście pomidorów.

Ciekawostka!!

       Wiele zwierząt żyjących na łąkach ma maskujące ubarwienie. Na przykład zając i przepiórka są beżowo‑brązowe i trudno je dostrzec na wśród roślinności. Są niewidoczne do tego stopnia, że ludziom pracującym w polu zdarza się nadepnąć na siedzącego wśród zbóż zająca.

Przepiórka prowadzi skryty i częściowo nocny tryb życia. Łatwiej ją usłyszeć niż zobaczyć. Samce są większe od samic oraz bardziej barwne. Samice mają jednolite ubawienie, dzięki czemu są lepiej 

 zamaskowane i mogą bezpiecznie wysiadywać jaja

 

Uwaga!

Niewłaściwe metody zwalczania owadów, traktowanych jako szkodniki pól uprawnych, powoduje śmierć znacznej liczby zwierząt, które są całkowicie obojętne dla rolnika albo są jego sprzymierzeńcami (np. pszczoły).

 *Kiedyś łąki występowały w Polsce naturalnie tylko w dolinach rzek i wysoko  w górach.* Ludzie, wycinając lasy, przyczynili się do zwiększenia powierzchni łąk i pól. *Pola uprawne są miejscem życia nielicznych gatunków roślin i zwierząt  *Na łąkach żyje wiele gatunków wieloletnich roślin zielnych, bezkręgowców  i kręgowców.


          Poniższy link przedstawia zwierzęta domowe, które można pobrać, wydrukować i        

                      pomalować!

https://miastodzieci.pl/kolorowanki/k/zwierzeta-gospodarskie/

Źródło: A. Boczenowski -sipa, E-podręczniki.